akdeniz anemisi (talasemi) hakkında bilgiler listesi

talasemi (akdeniz anemisi) dünyanın bir çok ülkesinde görülen anne ve babadan çocuklara geçen kalıtsal bir kan hastalığıdır. bu hastalık akdeniz ülkelerinde yaygın olduğu için, akdeniz anemisi olarak da bilinir. ağır hastalık tipi olan talasemi majörden, hiçbir belirtisi olmayan taşıyıcı bireylere kadar geniş bir yelpazeye sahiptir.

1- talasemi major (hasta tip): akdeniz anemisi olarak da bilinir. 3-4 aylıkken başlayan, sürekli kan nakli gerektiren çok ciddi bir kan hastalığıdır. bu çocuklar kendileri için gerekli hemoglobini yeterli miktarda yapamazlar. halsizlik, solgunluk iştahsızlık, huzursuzluk, karaciğer-dalak büyümesi sonucu karın şişliği, sık sık ateşlenme iskelet sisteminde değişiklik, yüz ve kafa kemiklerinden başlayarak kemiklerde değişiklik ve tipik bir yüz görünümü ortaya çıkar. bu hastalar hayatları boyunca düzenli tedavi görmek zorundadırlar. uygulanan tedaviler zor ve pahalıdır.

2- talasemi intermedia (hafif hastalık tipi): genellikle bir yaşından sonra tanı konulur. taşıyıcılar gibi tamamen sağlıklı olmayan, kan gereksinimleri daha az olan hastalığın hafif tipidir.

3- talasemi minör (taşıyıcı tip): bu bireyler tamamen sağlıklıdırlar. eğer her iki ebeveyn talasemi taşıyıcı ise her gebelikte %25 olasılıkla normal, %50 olasılıkla talasemi taşıyıcısı, %25 olasılıkla talasemi majör çocuk doğabilir. eğer ebeveynlerden biri talasemi taşıyıcısı ise doğacak her çocuk %50 ihtimalle taşıyıcı olabilir. bu nedenle anne ve babaların çocuk sahibi olmadan önce talasemi taşıyıcısı olup olmadıklarını bilmeleri önemlidir. talasemi taşıyıcılarının büyük çoğunluğu bu hastalığı taşıdıklarını bilmezler. ancak talasemi majörlü bir çocuk sahibi olduklarında ya da özel kan testi yaptırdıklarında öğrenirler. taşıyıcılık bulaşıcı değildir. talasemi taşıyıcılığı bir hastalık değildir ve tedavi gerektirmez. taşıyıcılık evlenmeye engel değildir. ancak iki taşıyıcının evlenmesi halinde gebeliğin 10-11. haftalarında doğum öncesi tanı yapılabilir.

akraba evlilikleri talasemi gibi nadir görülen genetik geçişli hastalıkların toplumdaki sıklığını arttırır. türkiye’de her 5 evlilikten biri akraba evliliğidir. yakın akraba evliliklerinin oldukça yüksek olduğu ülkemizde bu gerçek bir toplumsal sorundur.

evlenecek çiftlere danışmanlık hizmeti verilerek talasemili bebek doğumunun engellenmesi hedeflenmektedir. evlilik öncesi evlenecek olan çiftler ve sağlıklı bir çocuğa sahip olmak isteyen aileler bebek sahibi olmadan önce mutlaka talasemi testi yaptırmalıdır.

önlenmesi kolay ve ucuz olan bu hastalığın önüne geçebilmek için son 10 yıldan beri bütün dünyada 8 mayıs “dünya talasemi günü” olarak kutlanmaktadır. konunun önemi nedeniyle sağlık müdürlüğümüzce bir dizi etkinlikler düzenlenecektir. sağlık personelimiz tarafından halk eğitimine yönelik çeşitli toplantı ve programlarla talaseminin halk sağlığı açısından önemi anlatılacaktır. eğitim, taşıyıcıların tespiti, doğum öncesi tanı yöntemleri, genetik danışmanlık hizmetleri, akraba evliliklerinin önlenmesi talasemiyi büyük ölçüde önleyecektir.

sağlıklı bir çocuk mutlu bir ailenin temelidir. bu; sağlık personeli ve halkımızın duyarlılığı ile mümkün olacaktır.