divan edebiyatı şairleri listesi için eklenen 30 entry bulunmaktadır.
 

necâtî (? – 1509).
  • necâtî, türk divan şiirinin gelişme döneminin (15. yy sonları – 16. yy başı) en önemli isimlerindendir.
  • hayatı hakkında az bilgi bulunan necâtî’in doğum tarihi de bilinmemektedir. yaygın kanıya göre gerçek ismi “isa”dır. (bazı kaynaklarda “nuh” olarak geçmektedir.)
  • özel bir eğitim görmemiş, kendi kendini yetiştirmiştir. çeşitli devlet kademelerinde çalışan necâtî kastamonu’dayken eserleriyle halkın ilgisini ve beğenisini kazanmış, üne kavuşmuştur.
  • o zamana kadar türk divan şiirini fazlasıyla etkileyen iran şiirinden uzaklaşarak, halkın diline ve kültürüne önem vermiş, bunu da şiirine yansıtmıştır. kullandığı yalın dil ile halka ve yaşama yakın bir tabiat sergilemiş, fazla süslü üsluptan kaçınmıştır. ayrıca divan edebiyatında atasözlerini kullanarak millileşme akımını başlatmıştır.
  • necâtî’nin bir divan’ı vardır.

 

latîfî (1491 – 1582).
  • kastamonu doğumlu olan şairin asıl adı abdüllatif’tir.
  • eğitimini tamamladıktan sonra, kâtiplik göreviyle istanbul, belgrad, rodos ve mısır’da bulundu. 1582yılında mısır’dan yemen’e giderken bindiği geminin batması sonucu öldü.
  • latîfî, türk divan edebiyatının en önemli tezkire (biygrafi) yazarlarındandır. latîfî tezkiresi adını verdiği eserini 1546 yılında tamamlamış ve kanuni sultan süleyman’a sunmuştur.
eserleri:

evsâf-ı istanbul (istanbul’un özellikleri)
fusul-i erbaa (dört mevsim)

 

seydi ali reis (1498 – 1562).
  • istanbul doğumludur. matematik, astronomi, coğrafya ve denizcilik alanlarında iyi bir eğitim görmüştür. osmanlı devleti’nin kaptan-ı deryalığına kadar yükselmiştir.
  • hint seferi sırasında portekiz donanmasına yenilmiş ve kara yoluyla istanbul’a dönmek zorunda kalmıştır.
  • en önemli eseri mir’at-ül memalik (memleketlerin aynası)’tir. bu eserde seydi ali reis, geçtiği memleketler, tanıştığı hükümdarlar ve şahit olduğu olaylar hakkında bilgi vermektedir.

 

fuzûlî (1495 – 1566).
  • asıl adı mehmet olan fuzûlî’nin, irak’ta kerbela veya necef’te doğduğu tahmin edilmektedir. tüm yaşamı irak topraklarında geçmiştir.
  • bağdat’ın fethinden sonra kanuni sultan süleyman’a ve devletin ileri gelenlerine kasideler yazmış ve ün kazanmaya başlamıştır.
  • kendisine dokuz akçelik bir maaş bağlanmış ama bu maaşı alamadığından dolayı durumu dile getirdiği mektup türünde meşhur şikayet-nâme’yi yazmıştır. şikâyetnâmesinde fuzuli şöyle der:
    “selam verdim rüşvet değildir diye almadılar.
    hüküm gösterdim faydasızdır diye mültefit olmadılar.”
  • fuzûlî, sadece 16. yüzyılın değil bütün divan edebiyatının en büyük şairlerindendir.
  • türkçe şiirlerini azeri şivesiyle yazmıştır. dili diğer divan şairlerine göre daha sadedir.
  • divan şiirinin en lirik şairi olan fuzûlî bir aşk,ıstırap şairidir.
  • fuzûlî’de aynı zamanda derin bir tasavvuf kültürü görülmesine rağmen bir tasavvuf şairi değildir.
  • “leyla vü mecnun” mesnevisinde ilahi aşkı konu edinmiş; gazelleri ve kaideleriyle haklı bir şöhret kazanmıştır.
  • bir naat olan “su kasidesi” en beğenilen şiirlerindendir.
eserleri:
türkçe eserleri:

divan
beng ü bâde: 444 beyitlik türkçe mesnevi.
leyla ile mecnun (dâstân-ı leylî vü mecnûn):3 bin 96 beyitlik mesnevi.
risâle-i muammeyât
kırk hadis
su kasidesi
şikâyetnâme
hadîkat üs-süedâ: kerbela olayını anlatan düzyazı.
mektuplar (mektubat)

farsça eserleri:
divan
enis’ül-kalb
heft câm (sâkinâme): tasavvuf içerikli, 327 beyitlik farsça mesnevi.
resale-i muammeyat
sehhat ü ma’raz (tıp bilgileri)
rind ü zahid
risale-i muamma

arapça eserleri:
dîvan
matlau’l-itikad (mensur)

 

taşlıcalı yahya (? – 1582).
  • devşirme olarak istanbul’a getirilen şair arnavut asıllıdır.
  • yeniçeri ocağı’nda yetişti.
  • 16. yüzyılda fuzuli’den sonraki en büyük mesnevi şairidir.
  • kanuni sultan süleyman’la beraber savaşlara katıldı.
  • çok sevdiği şehzade mustafa’nın öldürülmesi üzerine yazdığı mersiyesiyle ünlüdür.
  • hamse sahibidir.

 

bâkî (1526 – 1600).
  • sultanüş’şuâra (şairler sultanı) olarak anılan bâkî, divan edebiyatının en büyük şairlerinden biridir.
  • istanbul doğumlu ve asıl adı mahmud abdülbâkî olan şair uzun yıllar istanbul medreselerinde hocalık; medine ve istanbul illerinde kadılık yapmış, anadolu ve rumeli eyaletlerinde kazaskerlik görevinde bulunmuştur.
  • tasavvuftan hiç etkilenmemiş, din dışı şiirler yazmıştır. şiirlerinin ana konuları aşk, eğlence, yaşamanın zevki ve doğadır.
  • dil kullanımında çok yetenekli olan bâkî, şiirlerinde istanbul türkçesini başarıyla kullanmıştır. tekniği güçlüdür, şiirlerinde yakaladığı ahenk ve akıcılık diğer şairlerden farklıdır.
  • aruzu büyük bir ustalıkla kullanan şair, şiirlerinde duygudan çok düşünceye önem vermiş, söz sanatlarını ustaca kullanmış ve biçim – öz uyumunu sağlamıştır.
eserleri:

dîvân-(4508 beyitlik, en önemli eseri)
fazâ’ilü’l-cihad
fazâil’i-mekke
hadîs-i erbain tercümesi
kanuni mersiyesi

 
üst bottom