9)
tokat'taki akarsular;
tokat ili topraklarını yeşil ırmak ve kolları sulamaktadır.
tozanli kolu: köse dağının 2801 m. rakımlı batı versanlarından çıkar. karacan ve tekeli dağları arasındaki vadilerden geçerken, birçok yan dereleri alarak 365 km. de almus baraj gölüne gelir. daha sonra dönek ve mamu dağları arasındaki 12 km'lik boğazdan geçerek omala ovasına girer. buradan kazova'ya açılır. gümenek regülatöründen turhal'a kadar birçok yan dereleri alır. (behzat deresi gibi.) kazova'dan sonra turhal ovasına girer. burada gülüt ve hotan yan derelerini alır. turhal ovasından sonra takriben 30 km'lik bir boğaza girer. amasya ilinde gendingen ovasında çekerek kolu ile birleşir. uzunluğu 468 km'dir.
kelkit kolu: erzincan'ın kuzeyinde sipikör, pülür, otlukbeli, sarhan ve balaban dağlarından doğan ufak derelerin, kelkit kasabası civarında birleşmesi ile meydana gelir. yusuf bey köprüsü ile tokat'a girer. fatlı köprüsüne kadar dar bir vadide kuzeybatı doğrultusunda akarak, niksar ovasına girer. kuzeybatı doğrultusunda akmaya devam edip, erbaa ovasını katederek bu ovanın kuzeyindeki kale boğazında, kale köyü güneyinde yeşil ırmakla birleşir. boğazdan samsun iline geçer uzunluğu 373 km'dir.
çekerek kolu: çamlıbel dağlarından doğan kızık, dinar, çalı ve kavak tepelerinden doğan finize derelerinin çamlıbel bucağı dolaylarında birleşmesi ile meydana gelir. artova'da güneybatı doğrultusunda akar. musaköy civarında güneyden gelen karadere kolunu alır. sulusaray'dan itibaren, dik yamaçlı dar bir boğaza girip, buralarda gergümez, gündelen, ve akdağmadeni dereleri ile birleşir. yangı köyünden kuzeye dönüp, çellokışla önünde isa deresi ile birleşip, kaleboğazı baraj yeri ve daha sonrada kazankaya baraj yerine gelir. buradan sonra vadisi genişler ve geldigen ovasına açılır. bekdemir köprüsü civarında çorum'dan gelen çat deresi ile birleşir. amasya kayabaşı mevkinde, yeşiilırmak ile birleşip karadeniz'e ulaşır. uzunluğu 276 km'dir.